A
- ADMINISTRATOR HIPOTEKI
- Powoływany jest zazwyczaj w przypadku, gdy wielu inwestorów udziela finansowania (np. w formie pożyczek lub obligacji) w celu realizacji tego samego przedsięwzięcia. W dziale IV księgi wieczystej nieruchomości (hipoteka), na której ustanowione zostało zabezpieczenie hipoteczne wpisuje się administratora hipoteki zamiast każdego z wierzycieli hipotecznych z osobna. Administrator hipoteki działa w imieniu własnym, lecz na rzecz każdego z wierzycieli hipotecznych. Administratorem hipoteki może być wierzyciel lub osoba trzecia.
- ADMINISTRATOR ZABEZPIECZEŃ
- Podmiot, o którym mowa w art. 29 ustawy o obligacjach. Powoływany jest zazwyczaj w przypadku, gdy wielu inwestorów udziela finansowania poprzez zakup obligacji tej samej emisji. Administrator zabezpieczeń działa w imieniu własnym, lecz na rzecz każdego z wierzycieli (obligatariuszy). Administratorem zabezpieczeń może być wierzyciel lub osoba trzecia. Administratorem zabezpieczeń może być także bank pełniący funkcję banku-reprezentanta.
- ADMINISTRATOR ZASTAWU
- Podmiot, o którym mowa w art. 4 ustawy o zastawie rejestrowy i rejestrze zastawów. Zastaw rejestrowy zabezpieczający wierzytelności z tytułu dłużnych papierów wartościowych emitowanych w serii może być ustanowiony na rzecz wszystkich wierzycieli bez imiennego ich wskazania. W przypadku zastawu rejestrowego obowiązkowe jest ustanowienie administratora zastawu, na podstawie umowy z emitentem. Administrator hipoteki działa w imieniu własnym, lecz na rzecz każdego z zastawców. Administratorem zabezpieczeń może być obligatariusz lub osoba trzecia.
- AGENT FIRMY INWESTYCYJNEJ
- Podmiot, o którym mowa w ustawie o obrocie instrumentami finansowymi. Jest szczególnym rodzajem pośrednika finansowego będącym osobą fizyczną, osobą prawną lub jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, której firma inwestycyjna może powierzyć stałe lub okresowe wykonywanie w jej imieniu i na jej rachunek czynnności pośrednictwa w zakresie prowadzonej przez nią działalności. W ramach wykonywanych czynności agent może m. in. pozyskiwać klientów lub potencjalnych klientów usług maklerskich świadczonych przez firmę inwestycyjną, której jest agentem.
- AKCJA
- Jest to papier wartościowy, stanowiący część kapitału zakładowego spółki akcyjnej lub społki komandytowo-akcyjnej. Z tytułu posiadanych akcji akcjonariuszowi przysługuje ogół praw majątkowych i niemajątkowych.
- ALTERNATYWNY SYSTEM OBROTU
- Alternatywny System Obrotu (ASO) to, obok rynku regulowanego, jeden z dwóch podstawowych rodzajów platform zorganizowanego obrotu instrumentami finansowymi. Przez ASO należy rozumieć wielostronny system kojarzący oferty kupna i sprzedaży instrumentów finansowych w taki sposób, że do zawarcia transakcji dochodzi w ramach tego systemu. Podmiotem organizującym ASO może być firma inwestycyjna lub podmiot prowadzący rynek regulowany. Działalność polegająca na organizowaniu ASO charakteryzuje się mniejszymi wymogami formalnymi niż organizowanie rynku regulowanego. Na polskim rynku kapitałowym ASO są prowadzone przez Giełdę Papierów Wartościowych pod nazwą NewConnect (rynek akcji) i Catalyst (rynek obligacji).
- ASI
- Alternatywna Spółka Inwestycyjna. Jest to jedna z form alternatywnych funduszy inwestycyjnych (inna niż specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty i fundusz inwestycyjny zamknięty). Zgodnie z ustawą o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami przedmiotem działalności ASI jest zbieranie aktywów od wielu inwestorów w celu ich lokowania w interesie tych inwestorów zgodnie z określoną polityką inwestycyjną.
G
- GIEŁDA PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH S.A. Z SIEDZIBĄ W WARSZAWIE (GPW)
- Została utworzona w 1991 r., w listopadzie 2010 r. została spółką publiczną, a jej akcje są notowane na głównym parkiecie. GPW jest instytucją zapewniającą możliwość obrotu giełdowego papierami wartościowymi dopuszczonymi do obrotu giełdowego. Giełda organizuje i prowadzi obrót na Rynku Głównym, a także w ramach alternatywnego systemu obrotu rynek akcji pod nazwą NewConnect (przeznaczony dla małych i średnich przedsiębiorstw o wysokim potencjale wzrostu), rynek Catalyst (którego przedmiotem obrotu są obligacje korporacyjne, komunalne, spółdzielcze i skarbowe, a także listy zastawne). Natomiast BondSpot S.A, spółka zależna GPW, organizuje obrót na Treasury BondSpot Poland, hurtowym rynku obrotu obligacjami skarbowymi oraz bonami skarbowymi.
H
- HIPOTEKA
- Ograniczone prawo rzeczowe pełniące rolę zabezpieczenia wierzytelności pieniężnej, które jest ustanawiane na nieruchomości. W przypadku ustanowienia hipoteki, wierzyciel może dochodzić swojego zaspokojenia z nieruchomości, na której została ustanowiona hipoteka, niezależnie od tego czyją własnością stała się ta nieruchomość, z pierwszeństwem przez innymi wierzycielami. Do powstania hipoteki niezbędny jest wpis w dziale IV księgi wieczystej danej nieruchomości.
K
- KAPITAŁ ZAKŁADOWY
- Kapitał zakładowy spółki z o.o. jest tworzony z wkładów wspólników wnoszonych do spółki. Można go określić jako cyfrowo oznaczoną w umowie spółki kwotę pieniężną, będącą sumą udziałów wszystkich wspólników. Minimalna wysokość kapitału zakładowego w spółce z o.o. wynosi 5.000,00 zł, a w spółce akcyjnej – 100.000,00 zł.
- KOMISJA NADZORU FINANSOWEGO
- W skład Komisji wchodzą Przewodniczący, trzech Zastępców Przewodniczącego i dziewięciu członków. Komisja sprawuje nadzór nad sektorem bankowym, rynkiem kapitałowym, ubezpieczeniowym, emerytalnym, nadzór nad instytucjami płatniczymi i biurami usług płatniczych, instytucjami pieniądza elektronicznego oraz nad sektorem kas spółdzielczych. Celem nadzoru nad rynkiem finansowym jest zapewnienie prawidłowego funkcjonowania tego rynku, jego stabilności, bezpieczeństwa oraz przejrzystości, zaufania do rynku finansowego, a także zapewnienie ochrony interesów uczestników tego rynku. Nadzór nad działalnością Komisji sprawuje Prezes Rady Ministrów.
- KRS
- Jest scentralizowaną, informatyczną bazą danych składającą się z trzech osobnych rejestrów: rejestru przedsiębiorców, stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz publicznych zakładów opieki zdrowotne oraz rejestru dłużników niewypłacalnych. Rejestr jest prowadzony przez sądy rejonowe (sądy gospodarcze). Dla podmiotów wpisanych do Rejestru sądy rejestrowe prowadzą akta rejestrowe zawierające dokumenty będące podstawą wpisu w Rejestrze. Rejestr ten jest jawny, co oznacza, że każdy ma prawo dostępu do danych zawartych w Rejestrze za pośrednictwem Centralnej Informacji, ponadto każdemu przysługuje prawo do otrzymania odpisów, wyciągów i zaświadczeń z Rejestru. Obowiązkowi wpisu do Rejestru podlegają m.in. spółki z o.o. i spółki akcyjne. Zgodnie z zasadą jawności materialnej domniemają się, że dane wpisane do Rejestru są prawdziwe, co rozumie się jako domniemanie prawne znajomości wszystkich danych ujawnionych w Rejestrze oraz domniemanie nieznajomości danych, które w Rejestrze nie zostały ujawnione.
- KSIĘGI WIECZYSTE
- Jest to rejestr zawierający informacje na temat stanu prawnego danej nieruchomości. Księgi wieczyste prowadzone są przez sąd rejonowy właściwy dla miejsca położenia nieruchomości. Księgi wieczyste składają się z czterech działów z których można uzyskać informacje m.in. na temat miejsca położenia i wielkości nieruchomości, właścicieli, wszelkich praw, roszczeń i ograniczeń oraz hipoteki. Księgi wieczyste korzystają z instytucji rękojmi wiary publicznej. Księgi wieczyste są dostępne publicznie, można je również przeglądać za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.
O
- OFERTA PUBLICZNA
- Oznacza komunikat skierowany do odbiorców w dowolnej formie i za pomocą dowolnych środków, przedstawiający wystarczające informacje na temat warunków oferty i oferowanych papierów wartościowych, w celu umożliwienia inwestorowi podjęcia decyzji o nabyciu lub subskrypcji tych papierów wartościowych.
P
- PAPIER WARTOŚCIOWY
- Są to dokumenty potwierdzające i gwarantujące istnienie określonego prawa majątkowego. Mogą mieć formę papierową, bądź postać zapisu elektronicznego na rachunku inwestora. Mają charakter zbywalny. papierami wartościowymi są m.in. akcje, obligacje i warranty subskrypcyjne. Od marca 2021 r. wszystkie akcje podlegają obowiązkowej dematerializacji poprzez ich rejestrację w rejestrze akcjonariuszy bądź w Krajowym Depozycie Papierów Wartościowych.
- PORĘCZENIE
- Instytucja uregulowana w Kodeksie cywilnym. Jest to forma zabezpieczenia wierzytelności polegająca na tym, że w umowie zawartej pomiędzy wierzycielem a poręczycielem, poręczyciel zobowiązuje się względem wierzyciela wykonać zobowiązanie dłużnika na wypadek, gdyby dłużnik tego zobowiązania nie wykonał. Do zawarcia powyższej umowy nie jest wymagana zgoda dłużnika. Przedmiotem poręczenia może być każde zobowiązanie dłużnika.
- PRAWO DO AKCJI
- Papier wartościowy, z którego wynika uprawnienie do otrzymania akcji nowej emisji spółki publicznej. Prawo do akcji powstaje z chwilą dokonania przydziału tych akcji i wygasa z chwilą ich zarejestrowania w depozycie papierów wartościowych. Może ono wygasnąć także w przypadku, gdy sąd rejestrowy odmówi wpisu podwyższenia kapitału zakładowego spółki do rejestru przedsiębiorców. Prawo do akcji ma charakter tymczasowy. Z chwilą wygaśnięcia Praw do akcji prawa te przeobrażają się w akcje. Prawa do akcji mogą być notowane na giełdzie, tak jak akcje.
- PRAWO POBORU
- Pierwszeństwo objęcia nowo wyemitowanych akcji spółki przysługujące dotychczasowym akcjonariuszom spółki proporcjonalnie do liczby dotychczas posiadanych akcji.
- PRIVATE EQUITY
- Rodzaj inwestycji kapitałowych. Jest średnio lub długoterminowym finansowaniem przedsiębiorstw. Środki private equity mogą być wykorzystywane do założenia firmy, jej ekspansji, bądź restrukturyzacji. Fundusze private equity inwestują w przedsiębiorstwa nowe i rozwijające się lecz również w tzw. spółki dojrzałe, planujące wejść na giełdę w przewidywalnej przyszłości.
- PROSPEKT EMISYJNY
- Jest to dokument o charakterze informacyjnym, publikowany przez emitenta papierów wartościowych, które mają być przedmiotem oferty publicznej. Prospekt emisyjny powinien zawierać informacje dotyczące emisji papierów wartościowych, czynników ryzyka, zarządu oraz sytuacji finansowej i perspektyw rozwoju emitenta. Prospekt emisyjny jest ważny 12 miesięcy od daty jego zatwierdzenia przez Komisję Nadzoru Finansowego. Prospekt emisyjny może występować jako jednolity dokument lub zestaw dokumentów, w skład którego wchodzą: dokument rejestracyjny, dokument ofertowy oraz dokument podsumowujący.
R
- RACHUNEK PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH
- Rachunki prowadzone przez upoważnione podmioty, na których zapisywane są zdematerializowane papiery wartościowe, oznaczone w taki sposób, że pozwalają na identyfikację osób którym przysługują. Prawa ze zdematerializowanych papierów wartościowych przysługują osobie będącej posiadaczem tego rachunku. Zgodnie z ustawą o obrocie instrumentami finansowymi, rachunki te mogą być prowadzone m.in. przez: domy maklerskie i banki prowadzące działalność maklerską, banki powiernicze, zagraniczne firmy inwestycyjne i zagraniczne osoby prawne prowadzące działalność maklerską na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w formie oddziału oraz przez Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych.
- RADA NADZORCZA
- Rada nadzorcza jest organem sprawującym stały nadzór nad działalnością spółki. W spółkach z o.o. w których kapitał zakładowy przewyższa kwotę 500.000,00 zł, a wspólników jest więcej niż 25 ustanowienie rady nadzorczej jest obligatoryjne. Rada składa się co najmniej z 3 członków powoływanych i odwoływanych uchwałą wspólników. W przypadku spółki akcyjnej, ustanowienie Rady Nadzrorczej jest obowiązkowe. Minimalna ilość członków Rady wynosi 3 członków, a w przypadku spółek publicznych – 5 członków. Do kompetencji Rady należy m. in. prawo do powoływania i odwoływania członków zarządu, ocena sprawozdań zarządu spółki z działalności spółki w zakresie ich zgodności z księgami, dokumentami i stanem faktycznym. Radzie przysługuje prawo do badania wszystkich dokumentów spółki a także do żądania od zarządu i pracowników spółki sprawozdań i wyjasnień, Rada może także dokonywać rewizji majątku spółki.
- RODO
- Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) z 27 kwietnia 2016 roku o ochronie danych osobowych zawierające przepisy o ochronie osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych oraz przepisy o swobodnym przepływie tych danych. Rozporządzenie to obowiązuje we wszystkich państwach członkowskich Unii Europejskiej i ma zastosowanie do przetwarzania danych osobowych w sposób całkowicie lub częściowo zautomatyzowany oraz w sposób inny niż zautomatyzowany danych osobowych stanowiących część zbioru danych lub mających stanowić część zbioru danych.
- RYNEK FINANSOWY
- Miejsce, gdzie zawierane są transakcje kupna i sprzedaży, których przedmiotem są instrumenty finansowe.
- RYNEK PIERWOTNY
- Jest to segment rynku kapitałowego, na którym dochodzi do emisji nowych papierów wartościowych (czyli m.in. akcji i obligacji), tj. sprzedaży przez emitenta (przedsiębiorstwo) nowych papierów wartościowych subskrybentom (pierwotnym nabywcom).
- RYNEK POZAGIEŁDOWY
- Stanowi część rynku regulowanego. Jest to miejsce obrotu papierami wartościowymi poza giełdą papierów wartościowych. Transakcje są zawierane bezpośrednio pomiędzy uczestnikami.
- RYNEK REGULOWANY
- Rynek giełdowy, podlegający nadzorowi Komisji Nadzoru Finansowego. Są na nim notowane papiery wartościowe i instrumenty finansowe, takie jak akcje, obligacje, prawa poboru, prawa do akcji, certyfikaty inwestycyjne, instrumenty strukturyzowane, instrumenty pochodne.
- RYNEK WTÓRNY
- Segment rynku kapitałowego, na którym dochodzi do transakcji na papierach wartościowych już wyemitowanych. W przeciwieństwie do rynku pierwotnego, inwestorzy kupują i sprzedają akcje i obligacje między sobą przez co nie jest zapewnione finansowanie przedsiębiorstwom, ponieważ nie są one zaangażowane w transakcję.
S
- SPRAWOZDANIE FINANSOWE
- Jest to dokument zawierający podstawowe informacje o rocznej działalności przedsiębiorstwa, ujęte pod względem finansowym. Zgodnie z ustawą o rachunkowości sprawozdanie finansowe spółki składa się z bilansu, rachunku zysków i strat, informacji dodatkowej, obejmującej wprowadzenie do sprawozdania finansowego oraz dodatkowe informacje i objaśnienia.
- SPÓŁKA PUBLICZNA
- Spółka, której co najmniej jedna akcja jest dopuszczona do obrotu na rynku regulowanym lub wprowadzona do obrotu w Alternatywnym Systemie Obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
- SPÓŁKA Z O.O.
- Obok prostej spółki akcyjnej i spółki akcyjnej należy do grupy spółek kapitałowych. Spółka z o.o. może być utworzona w każdym celu prawnie dopuszczalnym. Organami spółki z o.o. są: zgromadzenie wspólników, zarząd oraz rada nadzorcza. Kapitał zakładowy spółki z o.o. powinien wynosić co najmniej 5.000,00 zł, a wartość nominalna udziału nie może być niższa niż 50,00 zł. Co do zasady za zobowiązania spółki z o.o. odpowiada jedynie spółka całym swoim majątkiem. Wspólnicy ponoszą ryzyko gospodarcze związane z możliwością utraty wniesionych przez nich wkładów na pokrycie kapitału zakładowego lecz nie ponoszą odpowiedzialności za zobowiązania spółki. Wspólnik spółki z o.o. będący jednocześnie jej członkiem zarządu ponosi jako ów członek odpowiedzialność subsydiarną za zobowiązania spółki, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna, chyba że wykaże że odpowiedzialności tej nie ponosi.
U
- UDZIAŁY
- Ogół praw i obowiązków wspólnika w spółce z o.o. Udziały w spółce z o.o. są ściśle związane z kapitałem zakładowym. Suma wartości nominalnej wszystkich udziałów odpowiada wysokości kapitału zakładowego spółki. Udziały mogą mieć równą albo nierówną względem siebie wartość nominalną. Wartość nominalna udziału to wartość określona w umowie spółki, a więc jest to wartość stricte formalna. Nie musi ona odpowiadać wartości rynkowej. Wartość nominalna udziału nie może być niższa niż 50,00 zł.
V
- VENTURE CAPITAL (VC)
- Jest to forma finansowania rozwoju przedsiębiorstwa polegająca na średnio- i długoterminowych inwestycjach w przedsiębiorstwa znajdujące się we wczesnej fazie rozwoju w zamian za objęcie akcji, bądź udziałów przedsiębiorstwa z zamiarem ich późniejszej odsprzedaży.
W
- WALNE ZGROMADZENIE AKCJONARIUSZY
- Jest organem uchwałodawczym spółki akcyjnej. Tworzą go wszyscy akcjonariusze (posiadacze akcji danej spółki) lub inne osoby uprawnione do uczestnictwa w walnym zgromadzeniu. Walne zgromadzenie może mieć charakter zgromadzenia zwyczajnego lub nadzwyczajnego. Walne zgromadzenia są zwoływane przez zarząd spółki lub przez radę nadzorczą. Do wyłącznych kompetencji zwyczajnego walnego zgromadzenia akcjonariuszy należy m.in. rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania zarządu z działalności spółki oraz sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrotowy, podejmowanie uchwały o podziale zysku albo o pokryciu straty, udzielanie członkom organów spółki absolutorium z wykonania przez nich obowiązków. Walne zgromadzenie nie ma kompetencji w zakresie bieżącego prowadzenia spraw spółki oraz nie ma prawa wydawania wiążących poleceń zarządowi w zakresie prowadzenia spraw spółki.
- WEKSEL TRASOWANY
- Inaczej weksel ciągniony, przekazowy, trata. Jest to papier wartościowy. Jest sformalizowanym, bezwarunkowym poleceniem zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej, kierowanym na piśmie przez wystawcę (trasanta) do trasata, zawierające również termin i miejsce dokonania płatności.
- WEKSEL WŁASNY
- Nazywany jest inaczej wekslem prostym (suchym) lub „sola wekslem”. Jest to papier wartościowy. Jego istota wyraża się w bezwarunkowym przyrzeczeniu przez wystawcę zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej na rzecz osoby oraz w miejscu i czasie wskazanymi w wekslu.
- WIERZYTELNOŚCI
- Jest to uprawnienie wierzyciela do żądania spełnienia świadczenia przez dłużnika, do którego dłużnik był zobowiązany na podstawie stosunku zobowiązaniowego (np. umowy). Takie uprawnienie wierzyciela określa się jako wierzytelność, a obowiązek dłużnika – jako dług. Wierzytelności mogą być przenoszone na inne osoby na podstawie umowy cesji.
Z
- ZARZĄD
- Zarząd prowadzi sprawy spółki we wszystkich obszarach niezastrzeżonych wyraźnie przez Kodeks spółek handlowych do kompetencji innych organów spółki oraz reprezentuje spółkę. Zarząd składa się z jednego, albo większej liczby członków. Członkiem zarządu może być wyłącznie osoba fizyczna posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych.
- ZASTAW REJESTROWY
- Do powstania zastawu rejestrowego potrzebne jest zawarcie umowy pomiędzy zastawcą (osobą uprawnioną do rozporządzania przedmiotem zastawu), a zastawnikiem (wierzycielem) oraz wpis zastawu do sądowego rejestru zastawów. Zastaw rejestrowy ustanawia się w celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności (rzecz ruchoma oraz prawa zbywalne) na mocy którego wierzyciel będzie mógł dochodzić zaspokojenia z przedmiotu zastawu, bez względu na to, czyją stał się on własnością i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela przedmiotu zastawu. Zastaw rejestrowy zabezpiecza wyłącznie wierzytelności pieniężne do najwyższej sumy zabezpieczenia.
- ZASTAW ZWYKŁY
- W celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności można rzecz ruchomą obciążyć prawem, na mocy którego wierzyciel może dochodzić zaspokojenia z ruchomości bez względu na to, czyją stała się własnością, i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela rzeczy. Do ustanowienia zastawu potrzebna jest umowa pomiędzy właścicielem rzeczy, a wierzycielem oraz wydanie rzeczy wierzycielowi albo osobie trzeciej. Przedmiotem zastawu może być również zbywalne prawo majątkowe. Zaspokojenie z przedmiotu zastawu może polegać na zajęciu przedmiotu zastawu i jego sprzedaży zgodnie z przepisami o postępowaniu egzekucyjnym.
- ZGROMADZENIE WSPÓLNIKÓW
- Organ spółki z ograniczoną odpopwiedzialnoscią, na którego forum wspólnicy (udziałowcy) spółki mogą reprezentować swoją wolę. Zgromadzenie Wspólnikow podejmuje decyzje w drodze uchwał. Każdy wspólnik ma prawo uczestniczyć i wykonywać prawo głosu na zgromadzeniu. Do kompetencji Zgromadzenia Wspólników, jako jednego z najważniejszych organów spółki z ograniczoną odpowiedzialnością należą m. in. wybór członków Zarządu, wyrażanie zgód na nabycie lub zbycie istotnych składników majątkowych, zatwierdzanie sprawozdania finansowego czy podział zysku. Wspólnicy mogą uczestniczyć w zgromadzeniach osobiście, bądź przez pełnomocnika. Wspólnicy podejmują decyzje w formie uchwał.